
آشنایی با سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور
سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور وابسته به کار و امور اجتماعی بر اساس ماده ۱۵۱ قانون برنامه سوم ، متولی آموزشهای فنی و حرفه ای کوتاه مدت بوده که فعالیتهای آموزشی خود را در دو بخش دولتی و غیر دولتی سازماندهی نموده است . این سازمان علاوه بر ستاد مرکزی ، دارای ۲۹ اداره کل و مدیریت در سطح کشور و یک مرکز تربیت مربی می باشد و به منظور دستیابی به تازه های علوم و فن آوری روز و همگامی با استانداردهای بین المللی ، همواره سعی بر گسترش روابط بین المللی از جمله سازمان بین المللی (ILO) نموده است . در این راستا صرفنظر از تفسیر کلیت ساختار تشکیلاتی ، صرفاًدر قسمت آموزش ، فعالیتهای خود را در چارچوب محورهای ذیل مطابق با استانداردهای بین المللی انجام می دهد .
پژوهش
پژوهش یکی از محورهای اساسی فعالیت سازمان به شمار می رود که چالشهای اصلی بین آموزشها با بازار کار و صنایع را مرتفع می سازد و عموماً در زمینه های شناسائی صنایع و مهارتهای موجود در آنها ، گردآوری اطلاعات مورد نیاز برای تهیه و تدوین استانداردهای مهارت و آموزش و نرم افزار و سخت افزار آموزشی و کمک آموزشی ، مطالعه و بررسی روشها و سیستمهای آموزشی موجود در سایر سازمانهای داخلی و خارجی ، مطالعه و پیشنهاد روند جابجایی نیروی کار و بالا بردن مهارت کارگران شاغل فعالیت می کنند .
آموزش
رکن اصلی فعالیتهای سازمان ، آموزش است که عملیات اجرایی آن مأموریت و هویت سازمان را شکل می دهد و در قالب دوره های ۳ تا ۲۴ ماهه با : آموزش در مراکز ثابت ، آموزش توسط تیمهای سیار ، آموزش در پادگانها ، آموزش در مراکز جوار کارخانه ، آموزش ضمن کار ، آموزش تعلیمات سرپرستی ، آموزش خودیاری فنی ، آموزش در مرکز تربیت مربی و آموزش در آموزشگاههای آزاد نسبت به تأمین و تربیت نیروی ماهر مورد نیاز بخشهای مختلف صنعتی ، کشاورزی ، خدماتی کشور اقدام می کند .
آموزش در مراکز ثابت
اینگونه آموزشها که عموماً آموزشهای پایه ای و تخصصی می باشند عمدتاً در کارگاههایی که مجهز به تجهیزات و ماشین آلات ویژه ای است که در محل ثابتی مستقر گردیده اند ، اجرا می شود . در حال حاضر سازمان دارای ۵۳۸ مرکز در سطح کشور است که از این تعداد ۲۰۶ مرکز ویژه خواهران ، ۲۵۲ مرکز ویژه برادران و ۸۰ مرکز دو منظوره می باشد .
آموزش توسط واحدهای سیار
واحدهای سیار کارآموزی به منظور جبران کمبود مراکز ثابت در نقاط دور دست و فاقد مرکز که مستلزم هزینه سنگین احداث مرکز می باشد و لزوم سرمایه گذاری کلان در آن نقاط مقرون به صرفه نبوده ، طراحی شده است . هر یک از این واحدها از ترکیب یک و یا چند نفر مربی در رشته های متنوع آموزشی با تجهیزات مربوطه تشکیل شده و از مراکز ثابت به نقاطی که داوطلب کارآموزی به اندازه کافی داشته باشند ، اعزام می شوند و آموزشهای مربوطه را در منطقه مورد نظر اجرا نموده و سپس به محل ثابت خود باز می گردند .
آموزش در پادگانها
به منظور احراز شرایط اشتغال جوانان بعد از خدمت سربازی ، طرحی تحت عنوان طرح آموزش فنی و حرفه ای سربازان در دوره مقدس سربازی توسط سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور در بهمن ماه ۱۳۷۱ تهیه و پس از تصویب هیئت محترم دولت و اخذ مجوز از مقام معظم رهبری و موافقت معظم له ، آئین نامه اجرایی آن به نیروهای مصلح و ادارات کل آموزش فنی و حرفه ای سازمان در کشور ابلاغ گردید . طبق این قانون سازمان با همکاری مسئولان اداره آموزش پادگانها در نشستهای کارشناسی ، پس از برنامه ریزی و توافقهای لازم بر اساس استانداردها به آموزش سربازان در محل پادگانها می پردازد و پس از پایان دوره و انجام آزمون ، گواهینامه به آنها اعطاء می گردد .
آموزش در جوار کارگاه و بین کارگاهی
این مراکز به منظور گسترش آموزشهای فنی و حرفه ای و تأمین نیروی انسانی ماهر ، مورد نیاز صنایع می باشند و نسبت به آموزش رشته های مورد نیاز با نظارت و هدایت آموزشی اداره کل آموزش فنی و حرفه ای استان ، فعالیت می نمایند . مرکز جوار کارگاهی مرکزی است که از لحاظ تجهیزات آموزشی ، مستقل از جریان خط تولید بوده و هر واحد به تنهایی یا چند واحد به اشتراک می توانند آن را تأسیس و اداره نمایند .
آموزش ضمن کار و حین کار
این آموزشها به منظور افزایش مهارت شاغلان در صنعت انجام می گیرد .
آموزش ضمن کار
آموزشی که در خط تولید کار و یا خارج از محیط کار انجام می گیرد .
آموزش حین کار
این آموزش در محل کار و در حین انجام کار واقعی بدون منفک شدن شاغل از کار صورت می پذیرد .
آموزش تعلیمات سرپرستی
دوره های آموزشی ویژه سرپرستان شاغل یا افرادی که در آینده به سمت سرپرستی منصوب می شوند ، می باشد که در واحدهای صنعتی و تولیدی به منظور ارتقاء بینش و توانایی شغلی افراد مذکور تشکیل می شود .
آموزش توسط آموزشگاههای آزاد
لزوم فراگیری فن و حرفه برای کلیه اقشار کشورامکانات وسیعی را طلب می کند که توان تأمین آن از مجرای دولتی مقدور نیست و لذا به استناد تبصره ماده ۱۱۱ قانون کار جمهوری اسلامی ایران به سازمان آموزش فنی و حرفه ای اختیار داده شد تا با استفاده از جلب مشارکت بخش خصوصی نسبت به تأسیس آموزشگاههای فنی و حرفه ای آزاد و مؤسسات کار آموزی آزاد اقدام نماید .
آموزش در مرکز تربیت مربی
یکی دیگر از محورهای آموزشی سازمان ، آموزش استادکاران و مربیان آموزشی به منظور تأمین کادر آموزشی مورد نیاز صنایع و مراکز آموزش فنی و حرفه ای کشور است که در مرکز تربیت مربی سازمان صورت می گیرد . این مرکز یکی از مراکز منحصر به فرد آموزشی در خاورمیانه است که از تجهیزات و امکانات ویژهای برخوردار می باشد که به طور مستمر فن آوریهای جدید را در عرصه صنعتی کشور تحت نظارت و ارزیابی داشته و تلاش می کند تا دانش بکارگیری فن آوریهای جدید و روش انتقال آن را میسر سازد .
آزمون ( تعیین مهارت و صلاحیت فنی )
یکی از محورهای فعالیتی سازمان که در واقع شاخص ارزیابی توانایی آموزشهای اجرا شده و مهارت کسب شده می باشد آزمون فنی است که معمولاً در دو مرحله کتبی ( نظری ) و عملی به عمل می آید و کسانیکه در آزمون کتبی توفیق یابند حق شرکت در آزمون عملی را نیز خواهند داشت . آزمون فنی از کلیه آموزش دیدگان در مراکز آموزشی سازمان و آموزشگاههای آزاد و هر فردی که متقاضی تعیین مهارت فنی باشد صورت خواهد گرفت . هم چنین از متقاضیان کارت مربیگری و اخذ امتیاز تأسیس آموزشگاهها و تعیین صلاحیت فنی صنوف مختلف نیز توسط واحدهای آزمون سازمان در رشته های مورد تقاضا آزمون به عمل می آید و به افرادیکه دارای مهارت لازم باشند گواهینامه معتبر اعطاء می شود .